مدرسه «میرزاجعفر» مشهد، وقفی برای دانش با دیرینگی ۴۰۰ ساله

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی به نقل ازایرنا، حوزه علمیه خراسان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مراکز علمی و دینی در حوزه آموزش علوم دینی و اسلامی شناخته می‌شود و هم اینک دست‌کم ۴۰ هزار طلبه در این خطه در سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی سرگرم دانش‌اندوزی هستند.

سابقه تاریخی این حوزه به قرن‌ها پیش برمی‌گردد به ویژه در شهر مشهد، که از قرن چهارم هجری قمری به عنوان کانونی بی بدیل و مرکز علمی و دینی شناخته می شده است.

در دامان حوزه علمیه خراسان، برخی مدارس مانند مدرسه علمیه میرزاجعفر، به عنوان مراکز آموزشی مهم در کنار حرم امام رضا (ع) تأسیس شده‌ و به تربیت طلاب و گسترش علوم دینی روی آورده‌اند که موقعیت خاص این مدرسه در مجاورت حرم رضوی سبب شده تا در طول تاریخ از حضور بزرگان و اندیشمندان حوزه‌های علمیه برخوردار باشد.

این مدرسه هم اینک بخشی از دانشگاه نوین علوم اسلامی رضوی محسوب می شود.

رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی در خصوص این مدرسه گفت: مدرسه علمیه میرزاجعفر از مدارس قدیمی و از بناهای تاریخی دوران صفویه در مشهد است که به نام واقف آن مشهور شده است.

مدرسه علمیه میرزاجعفر از مدارس قدیمی و از بناهای تاریخی صفویه در مشهد است به نام واقف آن مشهور شده است

حجت الاسلام محسن جهانگیری ادامه داد: «میرزاجعفر سروقدی» از بازرگانان معروف خراسان بوده که با هندوستان داد و ستد داشته و در سال ۱۰۵۹ قمری با هزینه خود و با هدف گسترش علوم دینی و تربیت طلاب، این مدرسه را ساخته و وقف کرده است. این مدرسه از جنوب به صحن انقلاب اسلامی، از غرب به بست شیخ طبرسی و از شمال و شرق به دانشگاه علوم اسلامی رضوی محدود شده است.

وی با بیان اینکه مدرسه میرزاجعفر از روزگاران دور محل فراگیری علوم دینی و حضور بزرگان و علمای خراسان بوده است، افزود: مساحت مدرسه حدود سه هزار متر مربع است و اطراف آن در ۲ طبقه حُجره ساخته شده و هر حجره دارای ایوانی است. نمای داخلی مدرسه با کاشی‌های معرق تزیین شده و در کتیبه ایوان‌هایش روایاتی در باب علم و عالم نوشته شده است.

رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: این مدرسه در سال ۱۲۵۸ قمری با دستور مظفرالدین شاه توسط والی خراسان مرمت شد که کتیبه‌های سردر ورودی و ایوان جنوبی آن اشاره به این مرمت دارد.

وی اظهار کرد: مدرسه میرزاجعفر به همت تولیت فقید آستان قدس رضوی، آیت الله «عباس واعظ طبسی» همراه با مدرسه «خیرات خان» و افزودن یک بخش دیگر به عنوان تکمیل این ۲ مدرسه به عنوان دانشگاه علوم اسلامی رضوی معرفی و فعالیت علمی فرهنگی آن آغاز شد که از این ماجرا حدود ۴۰ سال می‌گذرد.

وی افزود: در این مدت هیچگاه مدرسه علمیه میرزاجعفر تعطیل نبوده و دائم دروس حوزوی در این مدرسه ندریس شده و مورد درس و بحث بوده است. تنها مدت کوتاهی رفت و آمد به این مدرسه از طریق صحن انقلاب مسدود شد و این گمان به وجود آمد که مدرسه علمیه میرزاجعفر از رونق افتاده و درس های حوزوی در آنجا برگزار نمی‌شود، بر این اساس با راهنمایی تولیت آستان قدس و مطابق فرمایش مقام معظم رهبری، این مدرسه بار دیگر به شکل سابق در کنار فعالیت‌های دانشگاه علوم اسلامی رضوی احیا شد.

رییس دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: دروس جمعی از علمای دیگر نیز در این مدرسه برگزار می‌شود که طبق برخی آمارها بیش از ۴۰۰ و گاه تا ۵۰۰ نفر از طلاب در آن حضور دارند و از فضاهای موجود در مدرسه میرزاجعفر در کنار دانشگاه علوم اسلامی رضوی بهره می‌برند.

وی اظهار کرد: اکنون عمده برنامه‌های این دانشگاه در این مدرسه اجرا می‌شود که امیدواریم با همت استادان بزرگ حوزه و پشتیبانی مدیریت حوزه علمیه، روز به روز بر رونق این مرکز علمی افزوده شود.

حجت الاسلام جهانگیری گفت: یکی از برنامه‌هایی که در این مدرسه اجرا می‌شود برگزاری دوره‌های تابستانی با عنوان «دارالعلم» است که طلاب منتخب سراسر کشور در این دوره‌ها شرکت می‌کنند.

وی افزود: این دوره علمی با همکاری مشترک حوزه علمیه خراسان، آستان قدس رضوی و دانشگاه علوم اسلامی رضوی از پارسال آغاز شده است و دومین دوره آن مرداد امسال به مدت ۲ هفته با حضور ۸۰۰ نفر برگزار شد.

هم اینک کل طلاب مدرسه سطح چهار دانشگاه علوم اسلامی رضوی ۵۳۰ نفر هستند که پر جمعیت ترین مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان شده است

مدیر مدرسه علمیه میرزاجعفر نیز گفت: هم اینک کل طلاب مدرسه در سطح چهار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۵۳۰ نفر هستند که پرجمعیت ترین مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان است.

حجت الاسلام علی نصرتی افزود: از این تعداد ۲۸۵ نفر در حال گذراندن برنامه آموزشی حوزه هستند که در پایان سال باید امتحان بدهند و بقیه، طلاب آزاد حساب می‌شوند که از این تعداد نیز ۵۳ نفر دانشجوطلبه دانشگاه رضوی هستند و بقیه از خارج دانشگاه در دروس این مدرسه حاضر می‌شوند.

وی ادامه داد: در مجموع پنج درس خارج فقه، پنج درس خارج اصول و ۲ درس خارج تفسیر در مدرسه میرزاجعفر برگزار می‌شود.

مدیر مدرسه علمیه میرزاجعفر اظهار کرد: هم اینک پنج نفر از اعضای شورای عالی حوزه علمیه خراسان از جمله تولیت آستان قدس رضوی، مدیر حوزه علمیه خراسان، آیت الله محمد مروارید، حجج اسلام رضا حق پناه و مهدی زمانی فرد و نیز برخی از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در مدرسه میرزاجعفر تدریس می‌کنند.

حجت الاسلام نصرتی با بیان اینکه تقریرنویسی یکی از ابزارهای پرورش توانمندی پژوهشی طلاب است، افزود: در گذشته، تقریرنویسی فرایندی دقیق و عمیق بود که طلبه پس از شنیدن درس استاد، با مطالعه و مباحثه، محتوای درس را با قلم و درک شخصی خود می‌نوشت اما امروزه برخی طلاب به فایل آماده دروس از طریق فضای مجازی بسنده می‌کنند یا تنها املای استاد را می‌نویسند که این روش، کارکرد صحیح و واقعی خود را از دست داده است.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم ارزیابی تقریرات اثر واقعی خود را حفظ کند، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که طلاب را به سمت شیوه‌های صحیح و پژوهش‌محور هدایت کنیم.

مدیر مدرسه علمیه میرزاجعفر اظهار کرد: طلاب دانشگاه علوم اسلامی رضوی که در یکی از رشته‌های تخصصی مشغول به تحصیل هستند، علاوه بر ارزیابی تقریرات، باید برای ثبت نمرات در سامانه آموزشی دانشگاه، در امتحانات شفاهی نیز شرکت کنند.

یکی از طلبه های سطح چهار حوزه علمیه خراسان نیز که در دروس خارج فقه و اصول و خارج تفسیر مدرسه میرزاجعفر شرکت می‌کند گفت: این مدرسه، با قدمت چهار قرن در حرم مطهر رضوی بیش از ۵۰۰ طلبه را پذیرش کرده است که در حال تحصیل و تحقیق و پژوهش هستند و از استادان بزرگی که بیشتر آنها از اعضای شورای عالی حوزه علمیه خراسان هستند، بهره علمی می برند.

جواد رستمی افزود: من سابقه حضور در جلسات سطح چهار حوزه و دروس خارج را در مدارس علمیه آیت الله خویی (ره) و پس از آن مدرسه علمیه «پریزاد» واقع در مجاورت حرم مطهر رضوی و نیز شرکت در دروس شهید آیت الله سیدابراهیم رییسی، تولیت سابق و نیز حجت‌الاسلام مروی تولیت کنونی آستان قدس رضوی را داشته ام.

وی گفت: تفاوتی که این مدارس با برنامه امسال مدرسه علمیه میرزاجعفر زیر نظر مدیریت دانشگاه رضوی دارند چه به لحاظ کمی و تعداد طلاب و چه به لحاظ کیفی و دروس ارائه شده با استادان فاضل و صاحب نظر حوزه علمیه، و نظم و انضباط در برگزاری دروس، مباحثه و ارزیابی ماهانه، ارایه تحقیق و پژوهش و نظارت بر تقریرات دروس قابل مقایسه نیست و همه مواردی که ذکر شد به صورت جدی و منظم در حال اجرا و پیگیری است.

وی ادامه داد: حضور طلاب جوان و با سابقه در کنار هم از دیگر مزیت های دروس مدرسه علمیه میرزاجعفر است که نیروی جوانی و انگیزه را با تجربه و اصالت حوزوی گره زده و فضای علمی شاداب و با نشاطی را ایجاد کرده است که قطعا از عنایات حضرت رضا(ع) است.

این طلبه درس خارج حوزه علمیه میرزاجعفر گفت: نظم و انضباط مثال زدنی این مدرسه برگرفته از نظم فعالیت و مدیریت ۴۰ ساله دانشگاه رضوی و ارائه دروس حوزوی و دانشگاهی است که سابقه برگزاری مدرسه علمیه تابستانه کشوری در ۲ سال پیاپی را نیز در کارنامه دارد و بازوی قدرتمند حوزه علمیه خراسان در زمینه اجرای برنامه های علمی و تحقیقی و پژوهشی محسوب می‌شود.

رستمی افزود: خوشحالم که در مدرسه ای در حال تحصیل هستم که سابقه حضور و تدریس رهبر معظم انقلاب را پیش از انقلاب دارد و پس از آن نیز استادان بزرگی را به خود دیده و شاگردان دینی با فضل و کمالاتی را تربیت کرده است.