مدیریت علمی نیازها در آستان قدس رضوی؛ از بینش تا سازوکار عملیاتی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دکتر محمدرضا قائمی نیک، معاون پژوهشی و دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی در یادداشتی برای روزنامه قدس به بینش عمیق تولیت معزز آستان قدس رضوی، آیت‌الله احمد مروی مبنی بر ضرورت حل علمی و پژوهش‌محور مسائل پرداخت که افق جدیدی را برای مدیریت نیازهای این نهاد عظیم گشوده است.

متن این یادداشت از قرار زیر است:

این رویکرد، اهمیت نقش نهادهای آموزشی و پژوهشی آستان را در پیشبرد اهداف عالی آن دوچندان می‌کند.
تولیت معزز آستان قدس رضوی، آیت‌الله احمد مروی مدت مدیدی است که با بینش عمیق و بلند خود، بر رفع نیازها و مسائل پژوهشی آستان قدس رضوی توسط نهادهای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی آستان قدس رضوی تأکید دارند. این تأکیدات از یک‌سو نویدبخش آن است که مسائل آستان قدس رضوی، به‌خصوص در دوره معاصر قرار است با پژوهش و علم حل شود و از سوی دیگر، گویای آن است نهادهای پژوهشی، آموزشی و فرهنگی آستان قدس باید اولویت‌های اول خود را توجه به این مسائل قرار دهند.
در این راستا، بخش‌های پژوهشی و آموزشی مختلف آستان قدس موظف شده‌اند بخش قابل توجهی از فعالیت‌های خود را معطوف به مسائل آستان قدس رضوی اعم از حرم مطهر رضوی تا مسائل معرفتی مربوط به سیره و معارف رضوی کنند.
از سوی دیگر، بخش‌های مختلف آستان قدس رضوی، به‌خصوص در سازمان حرم مطهر رضوی نیز به‌تازگی تلاش‌هایی برای ارتباط نظام‌مند با بخش‌های پژوهشی و آموزشی آستان قدس رضوی برقرار کرده‌اند.
با این‌حال با توجه به گستردگی و اهمیت این موضوع به‌نظر می‌رسد هنوز سازوکار منسجمی برای ارتباط میان بخش‌های عملیاتی آستان قدس رضوی برای اعلام نیاز به بخش‌های آموزشی-پژوهشی برای ارائه ایده شکل نگرفته است.
نمونه‌ای از تلاش وزارت علوم برای برقراری این ارتباط را می‌توان در سامانه نان (nan.ac) مشاهده کرد که در آن، نیازها عمدتاً توسط سازمان‌های اجرایی مشخص شده و ایده‌ها توسط پژوهشگران و نهادهای آموزشی و پژوهشی ارائه می‌شود
(و برعکس) و در یک سازوکار روشن، نهاد مجری و ارائه‌دهنده نیازها، ایده‌ها را بررسی کرده و از میان طرح‌نامه‌های مختلف، طرح‌نامه مورد نیازش را که در قالب ایده ثبت شده است، انتخاب می‌کند.
این سازوکار روشن هنوز در بخش‌های مختلف آستان قدس رضوی، باوجود تلاش‌های صورت‌گرفته، وجود ندارد. نبود چنین سازوکاری سبب شده نوعی ناهماهنگی میان رفع مسائل آستان قدس و نهادهای پژوهشی رخ نماید.
بخشی از نیازها وابسته به وجود پژوهشگری خاص، با قدرت و شدت بیشتری پیگیری شده و به سرانجام رسیده است یا حتی به دلیل نبود ارتباط میان این بخش‌ها، کارهای موازی انجام شده و بخشی دیگر از نیازها یا مسائل، به دلیل نبود ارتباط شخصی یک مدیر یا پژوهشگر یا نهاد آموزشی و پژوهشی، معطل رها و از آن غفلت شده است.
با نظر به این موضوع که از بینش عمیق تولیت معزز آستان قدس برخاسته است، پیشنهاد می‌شود سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با همراهی قائم مقام محترم آستان قدس رضوی، یا سازوکار سامانه‌ای (در فضای مجازی) برای معرفی نیازها و مسائل هر بخش و امکان طرح ایده‌ها و طرح‌نامه‌ها، به صورت اختصاصی برای آستان قدس رضوی فراهم کند یا همه بخش‌های آستان قدس رضوی ملزم شوند نیازهایشان را (خواه در قالب مقاله یا طرح پژوهشی یا در قالب‌های دیگر) در سامانه نان (nan.ac) ثبت کنند. این اقدام که پیش‌تر توسط مرکز آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی انجام شده است، علاوه بر ممانعت از انجام کارهای موازی، از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری خواهد کرد.