هفته وحدت؛ فرصتی برای بازآفرینی هویت امت اسلام

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت الاسلام محسن اسدی موحد، مبلغ بین الملل و دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه رضوی در یادداشتی برای آستان نیوز، رسانه رسمی آستان قدس رضوی به موضوع وحدت از منظر بین الملل و کارکردجهانی آن با تجربه تبلیغی آفریقا پرداخت.

متن این یادداشت از قرار زیر است: 

هفته وحدت؛ فرصتی برای بازآفرینی هویت امت اسلام 

هفته وحدت اسلامی که به ابتکار اندیشمندانه امام خمینی(ره) و برای هم گرایی امت اسلامی پایه‌گذاری شد، امروز فراتر از یک مناسبت تقویمی به یک راهبرد تمدنی بدل شده است. 

این هفته که میان دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول ـ سالروز میلاد پیامبر اعظم(ص) به روایت‌های شیعه و سنی ـ برگزار می‌شود، نمادی از این حقیقت است که امت اسلامی با وجود تنوع مذهبی و فرهنگی خود، می‌تواند بر محور شخصیت پیامبر رحمت و عدالت، به وحدت و همبستگی دست یابد. 
در شرایطی که تفرقه و افراط‌گرایی، سرمایه‌های مادی و معنوی مسلمانان را تهدید می‌کند، هفته وحدت یادآور این پیام است که تنها راه تحقق رسالت اسلامی، بازگشت به روح برادری و همدلی است.

کارکرد جهانی هفته وحدت در حوزه تبلیغ دین 

تأثیر این هفته را نمی‌توان تنها در سطح داخلی یا مناسبات میان جوامع اسلامی محدود کرد، بلکه کارکرد جهانی آن به‌ویژه در حوزه تبلیغ دین بسیار چشمگیر است.
 از آغاز بعثت، پیامبر اکرم(ص) تبلیغ اسلام را بر پایه دو اصل استوار ساخت: دعوت به حقیقت و ایجاد همبستگی اجتماعی. ایمان بدون وحدت، ثمره‌ای پایدار ندارد و این همان تجربه‌ای است که هفته وحدت امروز برای امت اسلامی بازخوانی می‌کند. 
وقتی مسلمانان با وجود تفاوت‌ها، در کنار هم از اسلام سخن می‌گویند، پیام آنان برای جهان شنیدنی‌تر و اثرگذارتر خواهد بود ،قاره آفریقا نمونه بارزی از این ظرفیت جهانی است.
 این قاره با بیش از یک میلیارد جمعیت و حضور پررنگ مسلمانان، نه تنها از مراکز مهم اسلام تاریخی است بلکه آینده‌ای پرامید برای تبلیغ اسلام دارد. حدود نیمی از جمعیت این قاره مسلمان‌اند و اسلام در بسیاری از کشورها به‌مثابه هویت فرهنگی و اجتماعی ریشه‌دار شده است. اما در کنار این ظرفیت، چالش‌های فراوانی نیز وجود دارد: میراث استعمار، فقر ساختاری، اختلافات قومی و مذهبی و دخالت قدرت‌های خارجی همواره تهدیدی برای وحدت مسلمانان آفریقا بوده است. 
در چنین بستری، هفته وحدت می‌تواند به‌عنوان یک چارچوب فکری و عملی، مسلمانان آفریقا را به همگرایی و همکاری فراخواند و تبلیغ اسلام را از سطح فردی و مذهبی به سطح اجتماعی و تمدنی ارتقا دهد.

رسالت جهانی تبلیغ اسلام در قاره آفریقا

تجربه برخی کشورهای آفریقایی در این زمینه درس‌آموز است. در نیجریه، پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا که همواره با اختلافات مذهبی دست به گریبان بوده، هفته وحدت به فرصتی برای گردهمایی اندیشمندان شیعه و سنی و برگزاری نشست‌ها و همایش‌های مشترک تبدیل شده است. 
این همگرایی نه تنها به کاهش تنش‌ها کمک کرده بلکه زمینه همکاری‌های علمی و تبلیغی گسترده‌تری را نیز فراهم آورده است. در تانزانیا و دیگر کشورهای شرق آفریقا، فعالیت‌های وحدت‌آفرین به‌ویژه در حوزه آموزش و رسانه، بستر تازه‌ای برای معرفی چهره‌ای رحمانی از اسلام ایجاد کرده است. در سنگال نیز که اسلام حضوری پررنگ دارد، هفته وحدت مجالی برای گفت‌وگو میان همه و ارائه چهره‌ای صلح‌جو و معنوی از اسلام به جامعه بین‌الملل بوده است.
تبلیغ اسلام در آفریقا فرصت‌های فراوانی دارد. جوان بودن جمعیت، پذیرش فرهنگی بالا، و عطش به عدالت و معنویت، بستری طبیعی برای پذیرش پیام اسلام فراهم کرده است. 
آموزه‌های اسلام درباره کرامت انسانی، مبارزه با تبعیض و عدالت اجتماعی، برای مردمی که هنوز از زخم‌های استعمار و بی‌عدالتی رنج می‌برند، بسیار جذاب است. با این حال، چالش‌هایی همچون افراط‌گرایی، کمبود منابع علمی و رسانه‌ای اسلامی، و تلاش قدرت‌های خارجی برای ایجاد تفرقه، موانع مهمی در این مسیر به شمار می‌روند. هفته وحدت با ایجاد شبکه‌های مشترک علمی، فرهنگی و رسانه‌ای می‌تواند راهی برای عبور از این موانع بگشاید.
از این منظر، پیام هفته وحدت فقط خطاب به مسلمانان نیست، بلکه به همه جهانیان عرضه می‌شود. در دورانی که اسلام در رسانه‌های غربی به ناحق با خشونت معرفی می‌شود، آیین‌های هفته وحدت با نمایش جلوه‌ای انسانی، عقلانی و عدالت‌خواه از اسلام، بهترین تبلیغ عملی برای این دین الهی است. وحدت مسلمانان، خود تبلیغی زنده است که فراتر از سخن و خطابه، با عمل و همبستگی پیام اسلام را به گوش دیگران می‌رساند.
هفته وحدت در نهایت فرصتی است برای بازآفرینی هویت امت اسلامی در قرنی پرچالش. برای قاره آفریقا، این هفته نه تنها یک مراسم نمادین بلکه چراغی امیدبخش است که راه آینده را روشن می‌کند. 
اگر مسلمانان این قاره بتوانند با الهام از پیام هفته وحدت، دست در دست یکدیگر دهند، هم تبلیغ اسلام در میان ملت‌ها آسان‌تر خواهد شد و هم توان آنان برای مقابله با مشکلات و تهدیدها دوچندان می‌شود. اسلام در آفریقا تنها یک دین نیست، بلکه پیام رهایی و عدالت است؛ پیامی که در پرتو وحدت اسلامی می‌تواند جهانی‌تر، روشن‌تر و پایدارتر، به گوش همه انسان‌ها، برسد.

حجت الاسلام محسن اسدی
مبلغ بین المللی دانشگاه علوم اسلامی رضوی