بررسی شخصیت علمی، دینی و معنوی حضرت زینب(س)و نقش ایشان در واقعه عاشورا

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت لاسلام والمسلمین دکتر جهانگیری، رئیس دانشگاه رضوی در گفت و گو با روزنامه قدس به بررسی شخصیت علمی، دینی و معنوی حضرت زینب(س) و نقش بی‌بدیل ایشان در واقعه عاشورا و پس از آن پرداخت و قهرمان صبر، علم و شجاعت در کربلا و تاریخ اسلام دانست.

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین به ابعاد اخلاقی حضرت زینب(س) اشاره کرده و می‌گوید: حضرت زینب(س) نه تنها در مسائل دینی و اجتماعی بلکه در زندگی اخلاقی نیز الگوی کامل برای مسلمانان هستند. حضرت زینب(س) یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام هستند که به عنوان نمادی از صبر، شجاعت و علم معرفی شده‌اند و به‌ویژه در واقعه عاشورا و پس از آن، نقش‌آفرینی بی‌بدیلی داشتند.

 رئیس دانشگاه رضوی در گفت‌وگوی خود به تحلیل ابعاد مختلف شخصیت حضرت زینب(س) و تأثیر ایشان بر تاریخ اسلام پرداخت که بر جنبه‌های علمی، معنوی و شجاعت حضرت زینب(س) تأکید دارد.

متن کامل این گفت و گو از قرار زیر است:

حضرت زینب(س) فردی با شایستگی‌های علمی و دینی منحصر به‌فرد

حجت‌الاسلام دکتر جهانگیری در ابتدا به اهمیت علمی حضرت زینب(س) اشاره کرده و می‌گوید: حضرت زینب(س) از همان ابتدا به عنوان یک شخصیت علمی برجسته شناخته می‌شدند. ایشان نه تنها در زمان کودکی از علم اهل‌بیت(ع) بهره‌مند بودند، بلکه در سنین پایین نیز خطبه فدکیه مادرشان، حضرت فاطمه زهرا(س) را که از مهم‌ترین سخنرانی‌های تاریخ اسلام به شمار می‌رود، برای دیگران نقل می‌کردند. این نشان می‌دهد حضرت زینب(س) از همان دوران کودکی در انتقال معارف اهل‌بیت(ع) فعال بودند و استعداد علمی بالایی داشتند.

علم لدنی و ویژگی‌های معنوی حضرت زینب(س)

در ادامه، دکتر جهانگیری از علم لدنی حضرت زینب(س) و مقام معنوی ایشان یاد و بیان می‌کند: حضرت زینب(س) به‌طور ویژه‌ای از علم لدنی برخوردار بودند. در روایت‌های مختلف آمده است ایشان در کلام امام سجاد(ع) عالمه غیرمعلمه بودند، یعنی بدون آنکه از معلم خاصی علم آموخته باشند، دارای دانش عظیمی بودند که از منابع الهی بهره می‌بردند. این علم فقط محدود به مسائل دینی نبود بلکه شامل آگاهی از تحولات زمانه و نیازهای جامعه نیز می‌شد. حضرت زینب(س) در کربلا و پس از آن، از علم و بصیرت ویژه‌ای برخوردار بودند که به ایشان این امکان را داد در شرایط سخت، رسالت بزرگ خود را به‌درستی انجام دهند.

حضرت زینب(س) نماد صبر و استقامت در برابر مصائب کربلا 

اما مهم‌ترین ویژگی حضرت زینب(س)، صبر و استقامت ایشان در برابر مصائب است. دکتر جهانگیری در این‌باره توضیح می‌دهد: حضرت زینب(س) در کربلا شاهد سخت‌ترین مصائب ممکن بودند. پس از شهادت امام حسین(ع)، ایشان نه تنها صبر کردند بلکه در برابر ظلم و سختی‌ها به‌عنوان یک پیشوای معنوی در کنار دیگر اهل‌بیت(ع) ایستادند. ایشان در واقعه عاشورا و همچنین در دوران اسارت در کوفه و شام، به‌طور غیرقابل‌تصوری صبر و استقامت نشان دادند.

رئیس دانشگاه رضوی به آیات قرآن کریم اشاره می‌کند که در آن‌ها به فضیلت صبر و پاداش بی‌حساب برای صابران اشاره شده است و می‌گوید: «در قرآن آمده خداوند برای صابران پاداشی بدون حساب خواهد داد و حضرت زینب(س) بهترین نمونه از این صبر در تاریخ هستند. وقتی می‌گوییم صبر از زبان عجز ثناگوی زینب(س) است، در حقیقت اشاره به این است که ایشان در برابر همه مصائب با کمال تحمل و استقامت ایستادگی کردند.

شجاعت حضرت زینب(س) در کربلا و دوران اسارت

حضرت زینب(س) فقط به‌عنوان نماد صبر شناخته نمی‌شود، بلکه شجاعت ایشان نیز در کربلا و پس از آن، از ویژگی‌های برجسته شخصیت ایشان است. حجت‌الاسلام دکتر جهانگیری در این زمینه توضیح می‌دهد: به دلیل همین شجاعت بی‌نظیر ایشان است که در زیارت‌نامه‌شان به «لَبْوَةُ الْهاشِمیة» یعنی شیرزن‌ هاشمی لقب یافته است. این لقب به‌خوبی نشان‌دهنده شجاعت و دلیری ایشان است. در کربلا، زمانی که دشمنان در اوج تهاجم به اهل‌بیت(ع) بودند، حضرت زینب(س) توانستند نه تنها خود را مدیریت کنند بلکه با سخنان قوی و پیام‌رسانی شجاعانه، عملاً نقشی اساسی در مقابله با دشمنان ایفا کنند. همچنین در دوران اسارت، زمانی که اهل‌بیت(ع) به شهرهای مختلف برده شدند، حضرت زینب(س) با کلمات پرقدرت خود در کوفه و شام، رسالت عاشورا را برای مسلمانان توضیح دادند و حقیقت کربلا را به جهانیان رساندند.

حضرت زینب(س)، الگوی بی‌نظیر برای نسل‌های آینده 

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین به ابعاد اخلاقی حضرت زینب(س) اشاره کرده و می‌افزاید: حضرت زینب(س) نه تنها در مسائل دینی و اجتماعی بلکه در زندگی اخلاقی نیز الگوی کامل برای مسلمانان هستند. ایشان در زمان خودشان به‌عنوان یک شخصیت ممتاز اخلاقی شناخته می‌شدند که هر فردی در کنار ایشان ‌بود، از اخلاق و منش ایشان تأثیر می‌پذیرفت. حضرت زینب(س) نه تنها در زمان خودشان بلکه در تاریخ اسلام به عنوان یک الگوی کامل از فداکاری، ایثار، علم، شجاعت و اخلاق شناخته می‌شوند. حضرت زینب(س) در حقیقت تجسمی از همه فضائل عالی انسانی بودند، امروز نیز برای نسل‌های آینده، چه در مسائل دینی و چه در مسائل اجتماعی، به‌عنوان یک الگوی جامع و بی‌نظیر مطرح هستند.

دکتر جهانگیری در پایان تصریح می‌کند: حضرت زینب(س) در تاریخ اسلام به‌عنوان شخصیتی جامع با فضائل علمی، دینی، اخلاقی و اجتماعی مطرح است. این بانوی بزرگ نه تنها در کربلا و پس از آن، بلکه در تمامی مراحل زندگی خود، الگویی بی‌نظیر از صبر، شجاعت، علم و اخلاق برای مسلمانان و همه بشریت هستند.