معنای نبوت و تصریح قرآن نسبت به اهل بیت پیامبر(ص)

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد موسوی بایگی در دومین جلسه از شرح زیارت جامعه کبیره در مسجد میرزاجعفر دانشگاه رضوی بیان داشت: قسمت دوم از فقره اول زیارت جامعه کبیره، یاد کردن اهل بیت با عنوان «اهل بیت النبوة» است.

وی با اشاره به اینکه هریک از این عبارات معانی خاصی دارند، گفت: نبوت در لغت به معنای خبر دادن است. پیامبران از آن جهت «نبی» خوانده شدند که از حقایق وحی شده از سوی خداوند، خبر دادند.

وی ادامه داد: پایین ترین طریقه إنباء، خبر دادن با الفاظ است و نوع دیگر از آن خارج از قالب الفاظ، با نظر به صفات ظاهری شیء صورت می گیرد و بالاترین شکل إنباء، خبر دادن موجودی با تمام ذاتش از یک حقیقت است.

عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی بیان داشت: نبوت، إنباء خاص در ارتباط با خداوند است این إنباء خاص، بر دو گونه نبوت تشریعی و نبوت تعریفی تقسیم می شود.

وی افزود: مقصود از نبوت تشریعی، آن است که عده ای مبعوث از جانب خداوند، در زمان و مکان خاص برای مردمی خاص، حقایق را با سیره عملی و گفتار خود منتقل می‌کنند اما در نبوت تعریفی، موجود با تمام هویتش از ذات و افعال خداوند خبر می‌دهد.

استاد موسوی بایگی بیان داشت: دو گونه‌ی نبوت در پیامبر (ص) جمع است وجود حضرت ختمی مرتبت(ص) ظهوری جسمانی در زمان و مکان دارد. همان وجود،‌ مراتب متعدد باطنی دارد تا اعلی مرتبه‌ای که حجابی با خداوند ندارد.

وی افزود: حضرت ختمی مرتبت(ص) نبی مطلق است که با همه مراتبش از ذات، صفات و افعال خداوند خبر می دهد. هیچ چیزی در عالم، به اندازه حقیقت محمدیه(ص) ذات را نشان نمی‌دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با اشاره به واژه «بیت» از معانی گوناگون آن خبر داد و گفت: معنای ابتدایی آن، بیت سکنی است. افراد در بیت سکنی به حسب وجود جسمانی‌شان در مکانی معین حاضر هستند که ممکن است در این معنی، شخصی چند بیت داشته باشد. به این معنا، بیت پیامبر شامل همه افراد حاضر در اماکن تحت تدبیر حضرت می‌باشد.

وی افزود: معنای باطنی بیت، مرتبه وجودی شخص است که به حسب باطن، موطن اوست. در این معنی، بیت از سنخ مکان نیست و بر این معنی، بیت پیامبر مرتبه وجودی واحدی است که شأنش اقتضاء می‌کند.

استاد موسوی بایگی بیان داشت: اهل یک بیت باید سنخیت با صاحب بیت داشته باشند و حضور در بیت باطنی، متوقف بر حضور در بیت سکنی نیست.

وی با اشاره به اینکه اثبات سنخیت اشخاص با پیامبر از طریق استدلال عقلی یا ظواهر حسی امکان پذیر نیست، گفت: قرآن کریم و خود حضرت ختمی مرتبت در طول عمر شریفشان این مسئله را به وضوح مشخص کرده‌اند.

وی افزود: در اهلیت امیرالمومنین(ع)، صدیقه کبری(س)، حسنین(ع) و نُه ذریه سیدالشهدا(ع) اختلافی نیست. بلکه اختلاف در تشخیص مصادیق اهل بیت باطنی پیامبر(ص)، بر سر همسران اوست.

عضو هیئت علمی دانشگاه رضوی در پایان با اشاره به اینکه در قرآن به صراحت مشخص شده که همسران پیامبر جزو اهل بیت او نیستند، گفت: تمام مفسرین این شواهد را قبول دارند و بر این اساس معنای فقره اول ابراز تسلیم تکوینی به کسانی ا‌ست که مرتبها‌ی همتراز با پیامبر (ص) دارند.