رفتارهای اجتماعی رمضان از احترام به سالمندان، صله رحم تا حفظ زبان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر جهانگیری، رییس دانشگاه رضوی، در ادامه تبیین خطبه دشعبانیه پیامبر در باب فضیلت رمضان بیان داشت: پیامبر(ص) به چند جمله از مسائل اجتماع و حقوقی که انسانها بر گردن یکدیگر دارند در ادامه خطبه اشاره می کنند و می فرمایند« وَ وَقِّرُوا کبَارَکمْ وَ ارْحَمُوا صِغَارَکمْ» در جامعه ای که زندگی می کنید نسبت به افراد آن وظیفه ای دارید آنها که محاسن سفید و سالمند هستند و عمری در مسیر عبودیت خدا بودند و در زندگی تلاش و کوشش داشتند را مورد احترام قرار بدهید.

وی افزود: از کار افتاده و زمین گیر را نادیده نگیرید ارزش و احترام قائل باشید دعا و نفس آنها راهگشای مشکلات فردی و اجتماعی خواهد بود. طوری برخورد نشود که احساس سرباری و مزاحمت داشته باشند که از خدا تمنای مرگ داشته باشند و در خلوت گریه کنند و آزرده خاطر باشند.

وی ادامه داد: در ظاهر دیگر توانمندی فعالیت را ندارد اما نیرو و تلاش خود را پیش از این داشته و در اجتماع به فعالیت مشغول بودند از لحاظ بُعد معنوی این افراد  مقام و منزلت دارند و گاهی با دعای آنها مشکلات بسیاری را حل می کند.

رییس دانشگاه رضوی بیان داشت: در ادامه می فرماید نسبت به افراد کوچک تر از خود در جامعه ترحم و مهربانی داشته باشید آنها نسبت به شما کم تجربه یا ناتوان هستند و قدرت حضور قوی در اجتماع را ندارند نمی توانند زندگی خویش را اداره کنند مثل فرزندان خویش یا فرزندان ایتام...خدا ما را وسیله رزق و روزی مادی و معنوی به آنها قرار داده یعنی هم به لحاظ تربیت لازم و رشد و پرورش آنها برای ورود به جامعه وظیفه داریم و هم از جهت تغذیه مناسب به ویژه در این ماه که اهل روزه هستند و فشار بیشتری تحمل می کنند.

وی افزود: مبادا پرخاش و رفتار تند و ناپسندی با آنها داشته باشیم این عمل با خواسته اسلام و پیامبر در تضاد است فرمود آنها را مورد رحمت و مهربانی خود قرار بدهید همانطور که خدا با وجود این همه خطا و گناه مارا مورد لطف و رحمت قرار می دهد ما نیز با زیردستان و کوچکتر ها نیز باید به همین شیوه رفتار کنیم.

وی ادامه داد: در این رسیدگی به آنها و اداره زندگی مبادا منتی باشد و با تفکر آقایی و سروری طالب احترام و تحسین باشیم خیر ما واسطه ایم از سوی خدا بین بندگان او و این جای شکر فراوان و تواضع و فروتنی دارد در مقابل این لطف خدا جز با رحمت و مهربانی با کوچکترها برخورد نکنیم.

صله رحم و آثار آن

حجت الاسلام والمسلمین دکتر جهانگیری بیان داشت: پیامبر گرامی اسلام در فرازی دیگر می فرماید« وَ صِلُوا أَرْحَامَکمْ» کسانی که رابطه نَسَبی با ما دارند اعم از پدرومادر و برادر و خواهر و دیگر وابستگان، انسان نسبت به آنها حقوقی بر گردن دارد که باید آن بشناسد و ادا کند.

وی افزود: تعبیر صله ارحام است صرف رفتن و ایجاد زحمت نیست بلکه اولا از حالشان مطلع بوده، حقوقشان را دانسته و برآورده کنید بی اعتنایی و بی مهری نکنید به آنها در صورت امکان رسیدگی کنید و از حالشان غافل نباشید.

وی ادامه داد: راه این ادای این وظیفه ارتباط است انزوا از فامیل را در پیش نگیرد جلسات فامیلی و رفت و آمد و گفت وگو با آنها انسان ها را به یکدیگر نزدیک می کند این جزو حقوق ارحام است که باید رعایت کنیم در آیات و روایات سفارش شده و آثار بسیاری برای آن اعم از عمر طولانی، عمر با برکت، رزق و روزی فراوان و رفع بلا بیان شده است.

جِرم و جُرم زبان

رییس دانشگاه رضوی بیان داشت: در دیگر فراز این خطبه فرمودند« وَ احفَظُوا ألسِنَتَکم» مواظب زبان خویش باشید خدای متعال نعمت بزرگ خودش یعنی ناطق بودن، و استفاده از آن برای طرح خواسته ها و پاسخ دادن به دیگران و ارتباط با آنها را به ما عطا کرده و این از نعمت های بزرگی است که هرچه شکر کنیم در مقابل آن کم است.

وی افزود: حیف است این نعمت در مسیر باطل و گناه و حرف ناروا  استفاده شود این کفر آشکارا است مبادا از زبان خود در مسیر گفتار ناپسند که خدا راضی نیست یا سبب رنجش و آزردگی دیگران شود استفاده کنیم، باید پرهیز کرد مبادا با این زبان با جِرم اندک جُرم بسیار مرتکب شویم.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر جهانگیری ضمن تاکید به اینکه انسان ممکن است چندین گناه بزرگ را از طریق این زبان مرتکب شود به روایتی از امام سجاد(ع) اشاره کرد که می فرمایند« إِنَّ لِسَانَ ابْنِ آدَمَ یُشْرِفُ عَلَى جَمِیعِ جَوَارِحِهِ کُلَّ صَبَاحٍ فَیَقُولُ کَیْفَ أَصْبَحْتُمْ فَیَقُولُونَ بِخَیْرٍ إِنْ تَرَکْتَنَا وَ یَقُولُونَ اللَّهَ اللَّهَ فِینَا وَ یُنَاشِدُونَهُ وَ یَقُولُونَ إِنَّمَا نُثَابُ وَ نُعَاقَبُ بِک» (الکافی، شیخ کلینی، ج۲، ص۱۱۵)

وی افزود: زبان هر روز صبح از اعضا و جوارح انسان احوال پرسی می کند و آنها می گویند اگر تو ما را به حال خویش رها کنی، حال ما خوب است! ما به واسطه تو دچار ثواب یا عقاب می شویم.