اهمیت سحرخیزی و برکات آن

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی خیاط، رئیس دانشگاه رضوی در شرح دعای روز هجدهم ماه مبارک رمضان به تبین معارف دعا پرداخت که در ادامه ارائه می شود:

اللَّهُمَّ نَبِّهْنِي فِيهِ لِبَرَكَاتِ أَسْحَارِهِ، وَ نَوِّرْ فِيهِ قَلْبِي بِضِيَاءِ أَنْوَارِهِ، وَ خُذْ بِكُلِّ أَعْضَائِي إِلَى اتِّبَاعِ آثَارِهِ، بِنُورِكَ يَا مُنَوِّرَ قُلُوبِ الْعَارِفِينَ.
در دعای امروز روزه دار از خداوند سه درخواست دارد که نخست می گوید خدایا ما را از برکات سحرهای ماه رمضان آگاه ساز یعنی توفیق درک سحر بده تا از فرصت شب زنده داری بهره ببریم.
به حسب روایات فراوان سحر که ثلث پایانی شب است از بابرکت ترین و مقدس ترین ساعات شبانه روز بوده و بسیار اهمیت دارد هرچه به طلیعه صبح نزدیک تر قداست و ویژگی خاص آن بیشتر می شود. آنقدرمهم است که هم در آیات قرآن بدان اشاره شده و هم به اشعار شعرا آمده است مثل انکه:

هرگنج سعادت که خدا داد به حافظ     از یُمن دعای شب و وِرد سحری بود

اهمیت سحر تا جایی است که برخی از بزرگان می گویند حتی اگر کسی بناندارد روزه بگیرد توفیق سحرخیزی داشته باشد و دقایقی قبل اذان بیدار شده وضو گرفته، حتی اگر نمازشب نمی خواند در آن لحظات بیدار باشد. از این رو از خدا آگاهی عظمت وقت سحر را می طلبیم که در سیره بزرگان هم بدان تاکید شده است.
در وصف متقین در قران داریم« وَ بِالْأَسْحَارِ هُمْ‌ يَسْتَغْفِرُونَ‌» وقتی اهل تقوا و پرهیز از گناه باشد توفیق این بیداری و لذت مناجات را می چشد با خدا راز و نیاز می کند. در آیه دیگر از صفات متقین همین استغفار سحر در کنار مطلق عبادت آمده است تا به حقیقتی اشاره کند که استفاده از برکت سحر و استغفار در آن شاخص درمیان سایر عبادات است! و باید فرد متقی بدان توجه کند«  الصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَ الْقانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ» درکنارقانتین ذکر شده است.
حالا تصورکنید سحر با چنین فضیلت، آن سحر ماه رمضان باشد خدا می داند چه برکاتی این لحظات برای انسان دارد بنابراین باید از فرصت استفاده کرده چند لحظه ای را برای خواندن دعای سحر و دعای ابوحمزه ثمالی وقت بگذراند و دقایقی را به تلاوت قرآن سپری کند هیچ کدام از این موارد را هم که ندارد همان نفس بیدار ماندن در اینجاهم بی تاثیر نیست.
درفراز دوم می گوییم دل من را به روشنی انوار سحر منور کن. انسان خواسته یا ناخواسته دچار ظلمات قلبی می شود در اثرگناه، غفلت، نفس پرستی، قلب روشنی خود را از دست می دهد از این رو نورانیت قلب آن هم در وقت سحر یک هدیه بزرگی از سوی خداست که ما آن را در این دعای امروز طلب می کنیم.
این صفای دل و نورانیتی که باید بر دل آدم حاکم باشد خیلی هدیه بزرگی است که اگر خدا لطف کند و بارقه ای از این نور به دل انسان بتاباند انسان سعه ی صدر پیدا می کند دل آشفتگی و دلبستگی ها به دنیا و آنچه موجب ظلمانی شدن دل و قلب است برطرف می شود. در لحظات سحر دل انسان به انوار الهی منور و این همان در واقع از برکات اسحار است.
در سومین تقاضا می خواهیم که خدایا تمام اعضا و جوارح ما را تسخیر خودت کن یعنی به گونه ای هدایت کن که از آثار و برکات این سحر بتوانیم بیش از پیش استفاده کنیم. کاری کن تمام اعضای من از آثار تو پیروی کنند توفیق بده بر تو توکل کنیم و این اعضا و جوارح را در اختیار خودت قرار بدهیم که از آثار تو پیروی کند اگر اعضای انسان مسخر خدا باشد این اعضا و جوارح از مرکز نورانیت قلب تبعیت می کنند وقتی قلب انسان به نور ایمان و تقوا منور شد فرماندهی بقیه اعضا را به عهده می گیرد نورانیت زبان می آورد با ذکر خدا و حق گویی و پرهیز گناهانی که مربوط به زبان است مثل سخن چینی و غیبت و تهمت، منور می شود.
گوش را نورانی می کند به شنیدن حق، حق پذیر و حق شنو می شود و پرهیز از آنچه که نباید بشنود می کند. دست را به تقوا وامیدارد به این معنا که به ستم گشوده نشده و به حرامی دراز نشود هر یک از اعضا و جوارح که حساب کنید چنین می شود و اتفاقا روزه داری واقعی نیز چنین است امام سجاد علیه السلام در دعای ۴۴صحیفه سجادیه می فرمایند زمانی روزه واقعی اتفاق می افتد که همه اعضا و جوارح انسان نورانی و در حال صیام باشند یعنی به سمت گناه حرکت نکنند اگر این اتفاق بیفتد انسان در راستای آن وظیفه ای که دارد رشد کرده و به کمالی که باید، می رسد.
حقیقتا رمضان یک راه رشد و سحرهای آن چراغ راهنمای ما است عوامل رشد که برای رسیدن به کمال نیاز داریم از قبیل دعاها و نمازها همه در آن سحرها قرار داده شده که با شب زنده داری و استفاده از نورانیت سحر می توانیم جان خود را احیا کرده و عوامل بالندگی را در خود به اوج برسانیم.
در دعای امروز سحرهای ماه رمضان و برکاتش زمینه می شود برای کسب نورانیت قلب، وقتی قلب درخشان شد اعضا و جوارح همه در صحنه عمل نورانی و متبلور می شوند و تحقق همه این خیرات به برکت نورانیت سحر است. که از خدا می خواهیم در حق ما اجابت کند ان شالله.