ابرار چه کسانی هستند؟

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی خیاط، رئیس دانشگاه رضوی در شرح دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان به تبین معارف دعا پرداخت که در ادامه ارائه می شود:

اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي فِيهِ لِمُوَافَقَةِ الْأَبْرَارِ، وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مُرَافَقَةَ الْأَشْرَارِ، وَ آوِنِي فِيهِ بِرَحْمَتِكَ إِلَى [فِي ] دَارِ الْقَرَارِ، بِإِلَهِيَّتِكَ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ
خدایا مرا به همراهی و همسویی با نیکان توفیق بده و از همنشینی با بدان دور بدار و به حق رحمتت من را به خانه آرامش جایگاهم بده..
سه درخواست از خداوند سبحان در این روز داریم نخست همراهی و موافقت با ابرار است اما ابرار چه کسانی هستند؟! ابرار جمع بَر هست به معنای کسانی که نیکو کاری بسیار انجام می دهند یعنی بَر صفت مشبهه است از بِر  به معنی نیکی و نیکو کاری، کسانی که صفات ذاتی و ثابتشان این است که کار نیک انجام می دهند.
در کتاب لغت ابرار به معنای نیکان یعنی اولیاء خدا و کسانی که در دنیا مطیع خدا بوده و درآخرت به نعمت های الهی می رسند ابرار گویند که نوعا در مصداق به اولیاء و زاهدان و اهل اطاعت و بندگی خدا اطلاق می شود.
قرآن هم با صفاتی آنها را ستوده است «  إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ » کسانی که در نعمت های خدا به سر می برند. کتاب و نامه عمل ابرار در جایگاه بلند و بالاست «  إِن‌َّ کِتاب‌َ الأَبرارِ لَفِی‌ عِلِّیِّین‌َ » و مهمترین این صفات انفاق ویژه آنهاست ابرار کسانی هستند که در راه خدا  انفاق می کنند منتهی چه انفاقی؟! از آنچه دارند بهترین را می بخشند« لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ » آنچه را خود دوست دارند انفاق می کنند.       
خدایا کمک کن با ابرارهمراه و در کنار آنها قرار داشته باشیم ما در این روز درخواست هماهنگی و همراهی با ابرار را مطرح می کنیم از کسانی که در قرآن به عنوان «اولوا الالباب» یاد شده اند می خواهند که با ابرار تا لحظه مرگ همراه باشند!« وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ» این جایگاه ابرار را می رساند.
ابرار کسانی هستند که درعالی ترین مرتبه ایمان قرار دارند و در قرآن کریم با صفات مختلفی وصف شده اند همه ویژگی های ایمانی را دارا هستند هم در اعتقادات عالترین درجه هم در مقام عمل اهل عمل صالح، آن هم به بهترین وجه هستند. 
ابرار در عمل و قول و اخلاق راستگو و اهل تقوا هستند ما از خدا می خواهیم موافق این ها باشیم یعنی اخلاق و صفات و اعتقاد و اعمال ما مطابق آنها باشد یعنی در زمره آنها که در عالیترین درجه ایمان قرار دارند قرار بگیریم!
همراهی با ابرارمراتبی دارد که موافقت قلبی نخستیم مرتبه است خیلی ها در همین مرحله مردود می شوند یعنی نه تنها زحمت عملی همراهی با آنها را به خود نمی دهند که با کارهای آنها هم موافق نیستند ایثار مال را هدر دادن می دانند، نرم خویی با مسلمانان و عفو گذشت را ساده لوحی می نامند و برخورد شدید از موضع قوت با کفار را گستاخی می دانند از این رو موافقت با ابرار خیلی هم کار راحتی نیست از خدا باید بخواهیم کمک کند به خواسته این دعا امروز برسیم.
در فراز دوم می خواهیم توفیق بدهد از همراهی و همنشینی و معاشرت با اشرار بپرهیزیم. اشرار نقطه مقابل ابرار است ما در قسمت اول توفیق موافقت و همرنگی وهمراهی وهمسانی با ابرار را خواستیم اما در اینجا می خواهیم توفیق بدهد رفیق و همنشین هم با اشرار نباشیم یعنی خدایا حتی از دوستی با اشرار هم مرا دور بدار تا با بدان و اهل شرهمکاری و همنشینی نداشته باشم.
یعنی اعمال، اخلاق ما را مطابق نیکان و اهل بِر قرار بده و ما را از رفاقت و همنشینی و رفت و آمد و دوستی با اشرار دور بدار یقینا اگر اینگونه باشیم اهل بهشتیم چون اگر جزو آن ابرار شدیم،  لفی نعیم خواهد بود.
در فراز سوم دارالقرار می خواهیم قرار گاه حقیقی انسان دار آخرت است دار دنیا محل عبور است دنیا مزرعه آخرت است « إنّما الدنيا دارُ مَجازٍ و الآخِرةُ دارُ قَرارٍ» یعنی جای عبور است نه جای ماندن! قرارگاه انسان دارالاخره است در تعبیرات قرآن داریم حتی انبیا با خود یادآوری می کردند در دنیا دنبال آرامش نباشند فریب دنیا را نخورند « يا قَوْمِ إِنَّمَا هذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْاخِرَةَ هِيَ دَارُ القَرَارِ»
همه فریب شیطان را می خورند فکر می کنند در این دنیا می توانند به آرامش برسند حال آنکه آرامش جای دیگر است در این دعا می خواهیم آخرت ما را جایی برای آرامش ابدی قرار بدهد آرامش داشتن در آخرت نکته کانونی و پایانی انسان است که باید از خدا بخواهد همه تلاشش این باشد که بتواند در زندگی جاودان آخرت آسایش داشته باشد.